iyilik pornosu
Dun gece sosyal devletin cokusunu gozume sokan feci bir program izledim: How the other half live
Programin olayi su: Bir cok zengin aile ve bir cok fakir aile tanisiyorlar, zengin aile fakir olanina belirli yardimlarda bulunuyor, fakir aile cok seviniyor. Butun program boyunca aileler birbirleri hakkinda fikir yurutuyorlar, benim izledigim bolumde zengin kucuk kizin yatak odasinda iki yatak oldugu, fakir kizin yataginin bile olmadigi yarim saatte bes kere gozumuze sokuldu mesela. Zira fakir kizin dolabina zoom yapip ne de az giysisi oldugunu anlamazsak diye bir de kucuk zengin kiz bundan bahsetti. Fakir ailenin zavalliligina, zenginlerden hediyeleri aldiginda aman da aman nasil agladiklarina bol bol vurgu yapiliyor, fakirler kameralar burunlarina girdikce agliyor, zenginler utangac ve ust sinif bir gulumseme ile ne kadar da iyi insanlar olduklarini bir daha gosteriyorlar bize.
Zenginler bu insanlar fakir amabizim zannettigimiz gibi pis ve tembel degiller diye sasiyor. Fakir aile de bak bak zengin ama insan larmis diye seviniyor. Tabii, fakir ve tembel, uyusturucu - alkol bagimlisiysan zaten geber gitsin, boyle rezilce bir sadakayi bile haketmiyorsun. Alkolizm falan sadece zenginsen 'problem' olarak algilanir ve anlayis gosterilir. Fakirsen bir tekme de biz vuralim.
Olaylar Ingiltere'de geciyor bu arada, ne bileyim Turkiye'de degil.
Butun bu programlar Hollanda televizyonlarinda once orjinal formatiyla gosterilir, sonra da Hollanda versiyonlari gosterime sokulur. Birkac hafta sonra bunun Hollanda versiyonunun televizyonlarda donmeye baslayacagindan endiseleniyorum. Goreceklerime dayanabilir miyim, emin degilim.
Igrenc bir duzey, igrenc bir asagilama, tam bir iyilik pornosu. Oturup her acidan dusunmemiz gereken bir hadise. Bati Avrupa, sosyal devletin kalesi olan Ingiltere, Hollanda gibi ulkelerde toplumun daha az sansli kesimine destek olmak boyle uc bes zenginin gonlunden koptuguyla olacaksa ben cok yanlis sebeplerle buradayim demektir. Ben daha az kazanma, kazandigimin fazlasini vergiye verme karsiliginda daha uyumlu, ortalamada birbirini kollayan bir toplumda yasadigimi, yasayacagimi zannederek burada yasiyorum. Boyle igrenc noblesse oblige anlayisiyla insa edilmis bir toplumu isteseydim baska tercihlerim olurdu.
Bu yazdiklarimdan servet dusmani oldugunu falan dusunmeyin. Benim sadece zengini gun be gun daha zenginlestirirken fakiri (belirli sartlari yerine getirmesi durumda) korunacak bir hastalik gibi goren, orta sinifi yildan yila kendi sorunlariyla bas basa birakip kendinden sanssizlardan nefret ettiren bakis acisiyla, politikayla bir sorunum var.
Programin olayi su: Bir cok zengin aile ve bir cok fakir aile tanisiyorlar, zengin aile fakir olanina belirli yardimlarda bulunuyor, fakir aile cok seviniyor. Butun program boyunca aileler birbirleri hakkinda fikir yurutuyorlar, benim izledigim bolumde zengin kucuk kizin yatak odasinda iki yatak oldugu, fakir kizin yataginin bile olmadigi yarim saatte bes kere gozumuze sokuldu mesela. Zira fakir kizin dolabina zoom yapip ne de az giysisi oldugunu anlamazsak diye bir de kucuk zengin kiz bundan bahsetti. Fakir ailenin zavalliligina, zenginlerden hediyeleri aldiginda aman da aman nasil agladiklarina bol bol vurgu yapiliyor, fakirler kameralar burunlarina girdikce agliyor, zenginler utangac ve ust sinif bir gulumseme ile ne kadar da iyi insanlar olduklarini bir daha gosteriyorlar bize.
Zenginler bu insanlar fakir amabizim zannettigimiz gibi pis ve tembel degiller diye sasiyor. Fakir aile de bak bak zengin ama insan larmis diye seviniyor. Tabii, fakir ve tembel, uyusturucu - alkol bagimlisiysan zaten geber gitsin, boyle rezilce bir sadakayi bile haketmiyorsun. Alkolizm falan sadece zenginsen 'problem' olarak algilanir ve anlayis gosterilir. Fakirsen bir tekme de biz vuralim.
Olaylar Ingiltere'de geciyor bu arada, ne bileyim Turkiye'de degil.
Butun bu programlar Hollanda televizyonlarinda once orjinal formatiyla gosterilir, sonra da Hollanda versiyonlari gosterime sokulur. Birkac hafta sonra bunun Hollanda versiyonunun televizyonlarda donmeye baslayacagindan endiseleniyorum. Goreceklerime dayanabilir miyim, emin degilim.
Igrenc bir duzey, igrenc bir asagilama, tam bir iyilik pornosu. Oturup her acidan dusunmemiz gereken bir hadise. Bati Avrupa, sosyal devletin kalesi olan Ingiltere, Hollanda gibi ulkelerde toplumun daha az sansli kesimine destek olmak boyle uc bes zenginin gonlunden koptuguyla olacaksa ben cok yanlis sebeplerle buradayim demektir. Ben daha az kazanma, kazandigimin fazlasini vergiye verme karsiliginda daha uyumlu, ortalamada birbirini kollayan bir toplumda yasadigimi, yasayacagimi zannederek burada yasiyorum. Boyle igrenc noblesse oblige anlayisiyla insa edilmis bir toplumu isteseydim baska tercihlerim olurdu.
Bu yazdiklarimdan servet dusmani oldugunu falan dusunmeyin. Benim sadece zengini gun be gun daha zenginlestirirken fakiri (belirli sartlari yerine getirmesi durumda) korunacak bir hastalik gibi goren, orta sinifi yildan yila kendi sorunlariyla bas basa birakip kendinden sanssizlardan nefret ettiren bakis acisiyla, politikayla bir sorunum var.
Yorumlar
o programi ben de izledim. hollanda kanallarinda yayinlanmis benzer programlardan (the secret millionare vs.) cok cok daha kotuydu gercekten. iyilik pornosu fevkaladenin fevkinde bir tanim olmus. ama ben hollanda versiyonunun yapilacagini dusunmuyorum acikcasi; ya da dusunemiyorum. avrupa kitasinda da olsa anglosakson kulturu ve tarzi bati avrupa sosyal devlet anlayisindan daha farkli kanimca. en azindan dehset paralar kazanmak, cok zengin olmak o kadar da matah bir olgu olarak kabul edilmiyor bu topraklarda gozlemledigim kadariyla. ayni sekilde fakirlik de cok "vahvah tuhtuh, kaka insanlar" etiketi tasimiyor, bi amerika yada ingiltere'de oldugu gibi. 'wishful thinking' degildir insallah yaptigim :)
berna